خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک نیازبه تعویض دنده دستی ندارند . یک بار شما دنده را در حالت drive قرار می دهید، همه چیز ها دیگر خودکار عمل می کند .گیربکس اتوماتیک ( بعلاوه مبدل گشتاور ) و گیربکس دستی ( با کلاچ ) دقیقاً مانند هم عمل می کنند ، اما از راه های کاملاً متفاوت. روش گیربکس اتوماتیک برای تعویض دنده کاملاً شگفت انگیز است. ما در این مقاله طرز کار گیربکس اتوماتیک را خواهیم گفت .

نحوه کار گیربکس اتوماتیک چگونه است؟

نحوه کار گیربکس های اتوماتیک به این صورت است که نیرو را از موتور خودرو دریافت کرده و آن را به صورت افزایش قدرت و سرعت به دیفرانسیل و چرخ ها انتقال میدهند.اغلب گیربکس های اتوماتیک ظاهری شبیه شکل زیر دارند.

اجزاء گیربکس اتوماتیک

گیربکس های اتومات از بخش های زیر تشکیل شده اند:

• مبدل گشتاور (توربین، روغن گیربکس و … )
• کامپیوتر مرکزی (ECU)، شیرهای برقی یا سنولوئید
• کلاچ گیربکس اتوماتیک
• چرخ دنده های گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک از حسگرها برای تعیین زمان تغییر دنده ها استفاده می کند و آنها را با فشار روغن داخلی تغییر می دهد. در حالی که اجزای بی شماری در گیربکس های اتومات وجود دارد و عملکرد آن کمی پیچیده تر از گیربکس دستی است، اما مولفه های اصلی آن مبدل گشتاور و چرخ دنده های سیاره ای هستند.

کارکرد مختلف چرخ دنده های مختلف یک گیربکس اتوماتیک

کارکرد مختلف دنده های گیربکس اتوماتیک را می توان شامل موارد زیر در نظر گرفت. این موارد عبارتند از:

• با توجه به نحوه کار یک خودرو، وقتی وسیله نقلیه خود را به حالت درایو (drive) تغییر می دهید، تمام ضرایب دنده رو به جلو موجود را درگیر می کنید. این بدان معنی است که گیربکس می تواند در صورت نیاز بین طیف کامل دنده های خود حرکت کند. گیربکس های شش سرعته اتوماتیک رایج ترین تعداد دنده ها هستند، اما خودرو های قدیمی تر و خودرو های جمع و جور ابتدایی هنوز هم ممکن است چهار یا پنج دنده اتوماتیک داشته باشند.
• قفل کردن در دنده سوم و یا محدود کردن به دنده اول، دوم و سوم جهت فراهم کردن قدرت و کشش لازم برای رفتن به سربالایی یا سرازیری یا بکسل کردن و… می باشد.
• قفل کردن گیربکس در دنده دوم یا محدود کردن دنده اول و دوم برای رفتن به سربالایی و سرازیری در شرایط لغزنده و همچنین رانندگی در هنگام یخبندان، برف و سایر انواع آب و هوای نامساعد ایده آل است.

مبدل گشتاور گیربکس اتوماتیک چگونه کار می کند؟

در مبدل گشتاور دو مؤلفه به شکل فن وجود دارد که پر از مایع انتقال است. پروانه ای که به میل لنگ موتور وصل شده است و یک توربین ، به شافت ورودی انتقال وصل شده است. با چرخش موتور پروانه ، تیغه های آن سیال را به حرکت در می آورند. به نوبه خود باعث چرخش توربین می شود. مایع در یک حلقه بسته حرکت می کند. سومین جزء فن ، استاتور ، در بین پروانه و توربین قرار دارد. به هدایت حرکت سیال کمک می کند. در هنگام فشار دادن گاز به سرعت ، مایع توربین را سریعتر حرکت می دهد تا انرژی بیشتری را از طریق گیرنده ارسال کند. با کند شدن ، حرکت سیال نیز کند می شود. توربین از چرخیدن متوقف می شود و موتور می تواند بدون ایستادن بنشیند و بیکار باشد.

توربین و پروانه به طور دائمی وصل نمی شوند و پروانه همیشه سریعتر می چرخد. بیشتر خودروها از مبدل قفل استفاده می کنند که دارای یک کلاچ مکانیکی است. به طور موقت دو مؤلفه را با سرعت بالاتر به هم متصل می کند تا به بهبود مصرف سوخت کمک کند. پس از انتقال این نیرو به شافت ورودی انتقال ، زمان آن فرا رسیده است که چرخ دنده های سیاره ای کارهای خود را انجام دهند. دنده مرکزی به آن دنده خورشید گفته می شود. در حالی که چرخ دنده های کوچکتر سیاره ای در اطراف آن می چرخند. در حلقه ای به نام حامل سیاره نگه داشته می شوند. یک حلقه دنده بزرگ دندانه دار همه آنها را احاطه کرده و با چرخ دنده های سیاره ای در حامل خود پیچیده شده است.

چرخ دنده های گیربکس اتوماتیک چگونه کار می کنند؟

پس از انتقال نیرو به شافت ورودی انتقال ، زمان آن رسیده است که چرخ دنده های سیاره ای کارهای خود را انجام دهند. این نام از طرز ترتیب قرارگیری آنها آمده است. دنده مرکزی که به آن دنده خورشید گفته می شود ، در حالی که چرخ دنده های کوچکتر سیاره ای در اطراف آن می چرخند ، در حلقه ای به نام حامل سیاره نگه داشته می شوند. یک حلقه دنده بزرگ دندانه دار همه آنها را احاطه کرده و با چرخ دنده های سیاره ای در حامل خود پیچیده شده است.به جای استفاده از چرخ دنده جداگانه برای هر چرخ دنده ، سرعت های مختلف انتقال از طریق ترکیب دنده ها حاصل می شود. صحبت ما در اینجا بیشتر معطوف چرخ دنده سیاره ای است.این نوع چرخ دنده از سه جزء اصلی تشکیل شده است

1. چرخ دنده ی خورشیدی
2. چرخ دنده های سیاره ای و صفحه ی حامل آن ها
3. چرخ دنده ی داخلی (رینگی)

از ترکیب این چرخ دنده ها میتوان تمام نسبت های دنده ای مختلف را ایجاد کرد.در دنده های مختلف هر کدام از این چرخ دنده ها میتواند متحرک،محرک یا ثابت باشد.با ایجاد نسبت های مختلف دنده ، گیربکس نیرو را از موتور می گیرد و آن را در مسیر خود به شافت خروجی که قدرت را به سمت چرخ ها ارسال می کند افزایش یا کاهش می دهد. قدرت ارسال شده توسط گیرنده مستقیم به چرخ ها نمی رود. زیرا قدرت با توجه به سرعت های مختلف باید تغییر کند. وطیفه تقسیم قدرت و ارسال مقدار مناسب به چرخ ها بر عهده دیفرانسیل است.دیفرانسیل در محور جلوی خودرو بسته میشود و از طریق محور انتقال نیرو با گیربکس در اراتباط است.

منبع:سایت ساعد نیوز